Liczba osób dotkniętych chorobą cywilizacyjną, jaką jest depresja, rośnie z roku na rok. Przyczyn takiego stanu jest wiele - jesteśmy przepracowani, ciągle zmęczeni, nieprawidłowo się odżywiamy, nie jesteśmy aktywni i fizycznie, nieustannie jesteśmy poddawani silnej presji społecznej i zawodowej. Wszystko to powoduje, że nie potrafimy radzić sobie z narastającym stresem i może prowadzić do depresji.
Niestety, pomimo rosnącej świadomości społecznej, nadal wiele osób uważa depresję za chorobę wstydliwą, a swoje zdrowie psychiczne spycha na dalszy plan. Na co dzień nie dbamy wystarczająco o swój komfort psychiczny i bardzo często nie wiemy, jak zredukować destrukcyjny wpływ przewlekłego stresu na nasze zdrowie. A gdy zachorujemy na depresję, wstydzimy się swojej choroby i zwlekamy z szukaniem pomocy. Tymczasem można ją z powodzeniem leczyć, a także jej zapobiegać. W obu przypadkach pomocna może okazać się medytacja - sprawdź, jak działa.
Na czym polega medytacja?
Najprościej rzecz ujmując medytacja, jest to po prostu wyciszanie umysłu. Często mamy błędne wyobrażenia na temat medytacji i uważamy ją za coś trudnego, mistycznego, nie do końca bezpiecznego. Tymczasem jest wręcz przeciwnie.
Każdy może nauczyć się medytacji - jest to stosunkowo proste. Wyciszenie umysłu, zatrzymanie natłoku myśli (zwłaszcza tych o kontekście negatywnym) sprzyja osiągnięciu stanu pełnej relaksacji. Który pomaga naszemu ciału i umysłowi skutecznie odpoczywać i regenerować się.
Medytacja może mieć różne formy. Możemy ją praktykować:
- w formie prostych ćwiczeń oddechowych,
- ćwicząc jogę,
- biegając,
- a nawet tańcząc.
Klasyczna forma medytacji kojarzy nam się zazwyczaj z siedzeniem ze skrzyżowanymi nogami i wyprostowanymi plecami. Faktycznie warto spróbować takiej formy wyciszania umysłu - szczególnie wieczorem, tuż przed zaśnięciem. Wystarczy usiąść w ciszy, zamknąć oczy i rozproszyć wszelkie myśli.
Jak zacząć medytację?
Początkowo może się to okazać trudne, bo w naszej głowie będą się pojawiać rozważania na temat problemów dnia codziennego, listy rzeczy do zrobienia itd. Warto wtedy skupić całą swoją uwagę na obserwacji oddechu - skupiamy umysł na wdechu i wydechu, wyobrażamy sobie, jak powietrze napływa do płuc i z nich wypływa. Po kilku oddechach natarczywe myśli powinny zniknąć.
Dla osób początkujących pomocna jest również technika liczenia wstecz. Zamykamy oczy i liczymy w myślach od 100 do 0. W tym czasie wszelkie myśli o kłopotach powinny zniknąć, a umysł się wyciszyć. Jeśli jednak tak nie jest, nie denerwujmy się, tylko spokojnie wróćmy ponownie do liczenia. Powtarzajmy cały proces tak długo, aż osiągniemy upragniony stan relaksacji. Wbrew pozorom nie powinno to potrwać dłużej niż 5-10 minut.
Możemy również skorzystać z gotowych nagrań sesji medytacyjnych. Tak zwana medytacja prowadzona, gdzie głos lektora przeprowadza nas przez wszystkie fazy uspokajania umysłu i wyciszania chaosu w głowie, cieszą się coraz większą popularnością. Mnóstwo takich nagrań jest dostępnych za darmo w Internecie.
Dla wielu osób siedzenie w jednym miejscu jest trudne. Warto wtedy spróbować medytacji w ruchu. Wybierzmy swoją ulubioną aktywność fizyczną i po prostu zacznijmy ją wykonywać. Aby osiągnąć stan wyciszenia umysłu, skupmy całą swoją uwagę na chwili obecnej. Liczy się tylko tu i teraz. Skupiajmy się na oddechu, sposobie wykonywania poszczególnych ćwiczeń, krokach, jeśli maszerujemy lub biegniemy, rytmie muzyki, jeśli tańczymy. Dzięki tej technice bardzo szybko zredukujemy negatywne myśli i uspokoimy umysł.
Stany depresyjne a medytacja
To nie jest tylko przypuszczenie, a informacja potwierdzona wieloma badaniami naukowymi - medytacja pomaga walczyć ze stanami depresyjnymi. W wielu krajach medytacja jest z powodzeniem wykorzystywana w procesie leczenia zaburzeń emocjonalnych, nerwic oraz depresji.
Przykładowo w Stanach Zjednoczonych we wszystkich szpitalach jest już obecnie standardem prowadzenie sesji medytacyjnego treningu uważności znanego jako mindfulness. Skuteczność tej metody w leczeniu depresji oparta jest na nauce kontroli własnego umysłu, emocji i myśli. Chorzy podczas treningu umysłu uczą się skupiać swoją uwagę na chwili obecnej, zostawiając w tyle przeszłość i nie martwiąc się o przyszłość. Takie skoncentrowanie się na tu i teraz pozwala nie tylko osiągać znacznie lepsze wyniki, w czasie wykonywania codziennych obowiązków, ale również zdecydowanie ograniczyć poziom stresu związanego z nimi oraz niemal całkowicie wyeliminować strach przed porażką.
Technika medytacji mindfulness realnie wpływa na procesy biochemiczne zachodzące w mózgu oraz w całym naszym organizmie, dzięki czemu naprawdę efektywnie ogranicza negatywny wpływ hormonów stresu na nasze zdrowie. Uwidacznia się to w ograniczeniu stanów zapalnych, które leżą u podstaw większości znanych medycynie chorób, zarówno fizycznych, jak i psychicznych.
To, że medytacja realnie wpływa na funkcjonowanie, a nawet na fizyczną strukturę naszego mózgu ma poważne podstawy naukowe i zostało potwierdzone licznymi badaniami. Przykładowo na Uniwersytecie British Columbia przeprowadzono badania przy użyciu EEG, tomografów komputerowych oraz rezonansu magnetycznego, które dowiodły, że u osób regularnie medytujących w mózgu jest więcej neuronów i połączeń pomiędzy nimi. Zwiększa się również objętość hipokampu, co jest kluczowe u osób borykających się ze stanami depresyjnymi.
U chorych na depresję stwierdza się bowiem wyraźne zmniejszenie objętości i gęstości hipokampu. Medytacja poprawia również pamięć koncentrację oraz wzmaga kreatywność. Co więcej, jest w stanie zahamować, a nawet odwrócić proces starzenia się mózgu.
Naukowcy ze znanych światowych ośrodków prowadzących badania nad depresją są zgodni co do tego, że codzienna medytacja połączona ze zdrowym odżywianiem i odpowiednią dawką ruchu to wspaniała metoda zapobiegania depresji oraz skuteczna technika wspomagająca powrót do zdrowia u osób już dotkniętych chorobą. Prowadzone są również bardzo obiecujące badania na temat wykorzystania różnych technik medytacyjnych w terapii osób dotkniętych takimi chorobami jak schizofrenia, choroba afektywna dwubiegunowa i ciężkie stany lękowe. Już teraz wiadomo, że medytacja wspomaga leczenie farmakologiczne i pozwala zmniejszyć dawki leków obciążających organizm.
Również w Polsce wielu psychologów zaleca swoim pacjentom medytację, jako jeden z elementów terapii w leczeniu wielu schorzeń. Jest ona pomocna nie tylko w przypadku nerwic czy depresji, ale również warto jej spróbować, jeśli cierpimy na schorzenia natury fizycznej.
Każda choroba zwłaszcza ta ciężka jak przykładowo nowotwór czy choroba serca to dla pacjenta ogromny stres. Niestety trwanie w stanie napięcia nerwowego nie przyspiesza powrotu do pełni sił. Dlatego warto spróbować medytacji. Pomoże ona wyciszyć umysł, uspokoić się i zrelaksować. Z pewnością wspomoże to proces leczenia, pomoże bardziej optymistycznie spojrzeć na całą sytuację i szybciej wrócić do zdrowia.
